Ból kręgosłupa
Fakty o bólu
Ból (łac. dolor; gr. algos, odyne) – według definicji Międzynarodowego Towarzystwa Badania Bólu subiektywnie przykre i negatywne wrażenie zmysłowe i emocjonalne, powstające pod wpływem bodźców (tzw. nocyceptywnych) uszkadzających tkankę lub zagrażających jej uszkodzeniem.
Ważnym wnioskiem tej definicji to, że ból jest subiektywną percepcją powstającą w naszym mózgu i wpływ mają również czynniki psychiczne i społeczne ale do tego jeszcze wrócimy omawiając ból chroniczny (przewlekły).
Ból dzielimy na:
- Ostry – jest to tzw. Eudynia czyli dobry ból, alarmujący nas o urazie tkanek więc de facto mający na celu nas chronić przed dalszym jej uszkodzeniem. Jest to ból receptorowy, który powstaje najczęściej w wyniku urazu, operacji czy przeciążenia oraz ustępuje w miarę gojenia tkanek. Każda tkanka goi się w swoim tempie ale właściwie prowadzona fizjoterapia optymalizuje ten proces poprzez działania przeciwbólowe (medyczna akupunktura, Laser Wyokoenegetyczny, Terapia TECAR, techniki manualne) ale co najważniejsze właściwe wprowadzane optymalnego obciążania gojących się tkanek – optimal loading poprzez trening rehabilitacyjny, co sprzyja regeneracji.
- Chroniczny – umownie mówi się, że jest to ból trwający dłużej niż 3-6 miesięcy. Początkowo jego przyczyną może być uraz, przeciążenie czy stan zapalny tkanek na obwodzie (np w kręgosłupie, czy barku) ale w miarę trwania dolegliwości dochodzi do uwrażliwienia naszego ośrodkowego układu nerwowego co nazywamy Centralną Sensytyzacją. Taki stan może trwać latami i koncentrowanie się na leczeniu struktur na obwodzie przynosi często mierny skutek. Powodem są wspomniane zmiany w centralnym układzie nerwowym a trzeba pamiętać, że ból jest percepcją, która powstaje w mózgu. Duży wpływ mają tutaj: higiena życia tj. unikanie używek, właściwe odżywianie, odpowiedni czas wypoczynku (brak problemów ze snem), czynniki społeczne (sytuacja rodzinna, zawodowa), stan psychiczny (depresja, katastofizacja czy nadmiernie martwienie wpływa bardzo negatywnie na percepcję bólu w naszym mózgu) oraz regularna aktywność fizyczna. Leczenie bólu przewlekłego wymaga zajęcia się wszystkimi aspektami i od strony fizjoterapii najważniejsze jest edukacja pacjenta, stopniowe wprowadzanie ruchu a działania manualne czy zabiegi powinny być ograniczone do minimum. Pacjent musi być aktywny w procesie rehabilitacji, która musi działać wielokierunkowo.
Przykładem takiej powszechnie występującej Centralnej Sensytyzacji może być m.in. przewlekły ból kręgosłupa.
Trzeba wiedzieć, że tylko 1-5% przypadków wiąże się z poważnymi chorobami więc jeżeli nie jesteś po urazie i nie masz deficytów neurologicznych (osłabienie siły mięśni, zmienione/zmniejszone czucie, zniesione odruchy ścięgniste, zaburzenia funkcji zwieraczy – nietrzymanie moczu/kału) to nie powinieneś zaczynać od badań obrazowych (RTG, Tomograf, Rezonans). Żadne badanie obrazowe nie pokaże co boli tylko wskaże zmiany, które to w dużej części wynikają ze zmian degeneracyjnych tkanek. Z wiekiem niestety nasze włosy siwieją lub wypadają, skóra staje się sucha i pomarszczona więc naturalnym jest, że im jesteśmy starsi tym więcej zmian degeneracyjnych będzie widocznych również wewnątrz naszego ciała co będzie widoczne w badaniach. Nie jest tak, że im więcej zmian degeneracyjnych tym więcej musi boleć bo to by znaczyło, że każdego 70 latka plecy bolą bardziej niż każdego 40 i 50 latka a to nie jest prawda:
Nie ma możliwości żeby osoba w wieku 50 lat i więcej nie miała żadnych zmian np. w obrębie dysków dolnego odcinka lędźwiowego w badaniu rezonansem magnetycznym. To nie znaczy, że każdy 50 latek narzeka na ból kręgosłupa. To jest problem badań obrazowych bo opisuje się odchylenia od anatomii co powoduje czasami fałszywą diagnozę – wyniki fałszywie dodatnie. Badania obrazowe zwane inaczej dodatkowymi bo powinny być ewentualnym dodatkiem do badania podstawowego a są zdecydowanie nadużywane co nie tylko nie pomaga a zdecydowanie szkodzi szczególnie pacjentom z bólem chronicznym. Określa się to mianem NOCEBO – pacjenci są jeszcze bardziej chorzy tylko dlatego, że zobaczyli swój opis badania.
Z tego powodu jeśli masz problem kręgosłupa, zapraszamy do naszego gabinetu. Nasi fizjoterapeuci przeprowadzą wywiad oraz badanie funkcjonalne. Jeżeli będą jakiekolwiek podejrzenia poważnej patologii to skierują Państwa dalej na badania i konsultację lekarską. W większości przypadków nie jest to niezbędne i można rozpocząć fizjoterapię.
W następnej części naszego bloga omówimy mity na temat bólu oraz omówimy wpływ aktywności fizycznej na nasz organizm.